7 Januari 2015 - Nieuwjaarstoespraak nieuwe stijl zegt veel zonder het expliciet te benoemen

‘Het is maar hoe je het bekijkt, maar 2014 was geen gewoon jaar’
Lansingerland – Namens het gemeentebestuur heette waarnemend burgemeester Coos Rijsdijk alle aanwezigen welkom op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente Lansingerland. Na hen een gezond en gelukkig 2015 toegewenst te hebben opperde hij: “Wellicht bent u hier met bepaalde verwachtingen. Het behoort tot de goede gewoonten dat de burgemeester enige woorden spreekt. Waar zou hij het dit jaar over hebben? Kan hij nog iets toevoegen aan de overdaad aan beschouwingen die de afgelopen dagen al over ons zijn neergedaald? Zou hij ons Lansingerlanders met enige welgekozen woorden een hart onder de riem steken? Wijst hij nieuwe wegen in deze door velen als verwarrend, bizar en merkwaardig ervaren tijd, waarin tal van zekerheden op losse schroeven lijken te staan?”

“Wat wij in elk geval kunnen verwachten is dat de burgemeester het over de veiligheid in de gemeente zal hebben. Vorig jaar met nieuwjaar werden we opgeschrikt door de brute moord op Rob Zweekhorst. Een verschrikkelijke daad. Voor zijn gezin, hun naasten en de buurt zal oud en nieuw nooit meer hetzelfde zijn.” vervolgde hij. “Hij zal beklemtonen dat daar het afgelopen jaar samen met de partners in veiligheid veel aan is gedaan en dat die inspanningen ook rendement hebben opgeleverd. Lansingerland is veiliger en onze inwoners voelen zich veiliger; er is een daling te zien op een aantal delicten, zoals woninginbraken. Hij zal benadrukken dat
de gemeente in 2015 alert blijft. De burgemeester zal er – ook dat kan moeilijk anders – op blijven hameren dat samenwerking van alle betrokkenen geboden blijft, omdat veiligheid een vraagstuk is dat niet door overheidsmaatregelen alléén valt op te lossen. Of zal de burgemeester het er voor de verandering dit jaar niet over hebben, omdat hij dat allemaal als bekend veronderstelt.
Het is mogelijk dat de burgemeester aan het aspect van de veiligheid voorbijgaat. Maar het moet uitgesloten worden geacht dat hij geen aandacht schenkt aan de toekomst van onze gemeente. Dan kan het niet anders, of hij zal de gelegenheid aangrijpen om een lans te breken voor de doorlopende dialoog van en met alle groeperingen in onze gemeente, omdat hij vindt dat die dialoog een noodzakelijke voorwaarde vormt voor de verdere harmonieuze ruimtelijke, economische en sociale ontwikkeling van Lansingerland.”

Geboeid
Geboeid luisterden zijn toehoorders verder. “Hij zal zich daarbij haasten te verklaren dat hij de wijsheid niet in pacht heeft, maar er stellig gewag van maken dat hij elke uitnodiging wil aanvaarden om daarover van gedachten te wisselen. Maar met het over elkaar heen buitelen van wensbeelden kom je volgens hem niet veel verder. Grote maatschappelijke opgaven, zoals duurzame ontwikkeling, jeugd, economie, welvaart, vragen om intensieve samenwerking en knopen doorhakken. Ach; en zo heeft een ieder hier zijn eigen verwachtingen over wat de burgemeester deze avond zal gaan zeggen.
Sommigen hopen vanavond uit zijn mond te kunnen optekenen dat hij zeer onder de indruk is van waardevolle resultaten die tot stand zijn gebracht door actieve en unieke deelname van inwoners en het bedrijfsleven van Lansingerland. Resultaten waar we trots op kunnen zijn.
Anderen denken aan een verhandeling over burgerschap en de samenleving. Maar gaat hij dan een heel verhaal houden over de wijze waarop je burgers meer bij het gemeentebestuur betrekt? Bijvoorbeeld door hen daadwerkelijk medeverantwoordelijkheid te geven, door hen te laten meedoen op buurtniveau, door hen deelgenoot te maken van de afweging tussen verschillende belangen, door als overheid goed te luisteren en niet te hoge verwachtingen te wekken? En dat alles vanuit de kernvraag voor een modern openbaar bestuur: hoe kun je mensen met elkaar verbinden en hoe kun je samen krachten bundelen voor het realiseren van maatschappelijke opgaven? Of zou dat toch een te ingewikkeld verhaal worden voor zo’n gelegenheid als vanavond?”

Onduidelijk
“Intussen is het nog volstrekt onduidelijk waar de nieuwjaarsboodschap van de burgemeester dit jaar over gaat,” vervolgde Rijsdijk. “Stelt u zich voor: u komt morgen op uw werk en een collega vraagt aan u waar de burgemeester het over heeft gehad?
‘Nou eigenlijk nergens over.’ ‘Maar hij heeft toch wel wat over financiële positie van de gemeente gezegd?’ ‘Nee, nauwelijks. Nou ja, het enige wat hij daarover zei, was dat in 2009 de economische crisis heeft toegeslagen en dat Lansingerland hard werd geraakt. Dat de gemeenteraad vastbesloten is op eigen kracht de problematiek aan te pakken. Daarom is de afgelopen jaren fors bezuinigd op alle beleidsterreinen, zijn de woonlasten verhoogd en investeringen geschrapt, is de omvang van de ambtelijke organisatie verkleind en is ingezet op daling van schulden en rentelasten. Maatregelen bij elkaar opgeteld met een structureel effect van 18 miljoen euro per jaar. Hij zei dat die maatregelen de financiële positie van Lansingerland weliswaar aantoonbaar heeft verbeterd, maar dat die positie kwetsbaar en risicovol blijft. Dat de verkoop van gronden voor woningen en bedrijven belangrijk zal bijdragen aan verder financieel herstel in de toekomst en dat die toekomst goed voelt.’

‘Heeft de burgemeester in dat kader niet gesproken over de integrale ontwikkeling van onze Greenport, waarin modernisering van bestaande bedrijven, nieuw productie areaal en kennis en innovatie topprioriteiten zijn. Noem het maar de kwalitatieve ontwikkeling van de sector. Dat het een keuze wordt van pot verteren, consolideren of excelleren. En dat excelleren de enige juiste keuze is?’ ‘Nee, over dat alles heeft hij met geen woord gerept.’ ‘Benadrukte hij ook niet dat Lansingerland de vijfde sterkste economie van Nederland heeft en de eerste van Zuid-Holland. Toch iets om trots op de zijn. En dat de gemeente waar mogelijk samen met het bedrijfsleven
er alles aan zal doen om deze mooie positie te handhaven of zelfs te verbeteren.’
Nee, ook dat kwam niet in zijn nieuwjaarsspeech voor. ‘Heeft de burgemeester nog iets gezegd over de invoering van de nieuwe decentralisaties in het sociale domein? Die nieuwe taken maken het de gemeente mogelijk een verantwoord beleid te voeren voor de meest kwetsbare groepen in onze samenleving. Belangrijk oogmerk is de deelname van alle burgers aan het maatschappelijk verkeer en het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid in onze gemeente.’ ‘Nee, ook daarover zweeg hij in alle talen.’ ‘En zegt zo’n burgemeester dan ook niets over de naar schatting 7000 vrijwilligers die actief zijn in de samenleving van Lansingerland. Die daar voortreffelijk werk doen voor het welbevinden van de inwoners van onze gemeente?’

‘Nee, daarover heb ik hem eigenlijk ook niet gehoord.’ ‘Maar het slot van zijn toespraak dan? Opende hij geen vergezichten? Deed hij als burgervader geen klemmend beroep op alle burgers?’
‘Nee eigenlijk niet. Hij hield het klein. Hij zei bijvoorbeeld wel, dat als alle aanwezigen zouden zorgen dat het licht op hun fiets het doet en als zij met hun auto niet te hard rijden, zij hun rommel niet op straat zouden gooien en niet te beroerd zouden zijn een beetje meer rekening met elkaar te houden, dat Lansingerland dan schoner, het verkeer veiliger en de sfeer prettiger zou zijn.’ ‘Dat vonden de mensen zeker niet leuk dat zij ook werden gewezen op hun eigen verantwoordelijkheid.’ ‘Nou, dat viel reuze mee, ik had de indruk dat de aanwezigen de onderliggende boodschap wel doorhadden.’ ‘Maar als ik het goed begrijp, was het eigenlijk geen gewone nieuwjaarstoespraak.’ ‘Ach, het is maar hoe je het bekijkt, 2014 was tenslotte ook geen gewoon jaar. De burgemeester sloot in ieder geval af met een hartelijk welkom aan de meer dan vijftienhonderd nieuwe inwoners die het afgelopen jaar in Lansingerland zijn komen wonen, en iedereen een gelukkig, een gezond en een inspirerend 2015 toe te wensen.”